MILJARDEN FLARDEN

MILJARDEN FLARDEN 131  Een plotse diepe gedachte eind december, onder een omfloerste maan die af en toe een moonie van zichzelf neemt in het water: sterven heeft niks met stijgen of hierboven of hemel te maken, maar alles met dalen en beneden en ondergronds. For the record: het enige witte aan deze kerst was het witlof. Nog even wat Afkoriaans. CNN meldt dat de NYT (een krant) OpenAI en Microsoft aanklaagt wegens het gebruik van hun artikelen, waarmee ze oefenden. Zie je wel: ezels die stomweg stelen, thans eufemistisch genoemd knippen en plakken, samplen, mixen of copy-pasten. I-A in plaats van A-I. O: Japan plant binnenkort een mensloze maanlanding. Eindelijk eens wat maankunde, in plaats van die veel te ijdele marsbevelen. Eerder een tijdreiziger, ai of ad interim op deze aardkluit verblijvend: de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.  

MILJARDEN FLARDEN 130  Toen ik mijn ambtswoning verliet, regende het vragen. Plotseling had ik wat kiespijn. Mijn paraplu bracht echter redding. Drie straten ver nog werd ik achtervolgd door het microfonenvolkje. Ik slaagde er met mijn getrainde ellebogen in het zootje van me af te schudden in de Ministerie van Teleurstellingstraat. Ga dan eens te voet als Minister van Omtrekkende Bewegingen en Kopenbare Werken! Een notitie uit het politiek dagboek van X, een verre regelneef (van wie sindsdien elk spoor niet ontbreekt) van de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

 MILJARDEN FLARDEN 129 Speciale editie: het Vederlands, ofte Nederlands met een pluimpje.                                                     Achterbaksel: lastig nageslacht op de achterbank van een auto. Afkoriaans: afko-taal. Bv. nimby, nivea. Fffff googelen. Antibeautica: middel tegen te schone schoonheid. Appartemens: persoon levend op eenzame hoogte. Asbest: as op z'n best. Op z'n asbest: niet op z'n paasbest. Dood. Ashole: urne. Zonder oren, met inscriptie: ‘Hier heb je geen vat op’. Baasontsteking: woedebui van iemand die het voor het zeggen heeft. Banaba: bonobotaal op hogeschoolniveau. Basielzoekers: in de aap gelogeerde Fawlty Towers-achtige hotelgasten. Belgrim: Belg die ijvert tegen de barst in België. Binnenpretparkje: aardig stadstuintje.  Bewijsbegeerte: drang naar vraagstukken en hun oplossingen; drang om te meten. Briesvak: tribunecompartiment van diehards. Bukwind: ontsnappende darmlucht tijdens het bukken. BV: Bekende

MILJARDEN FLARDEN 128 Om de tijd te doden – als je jong bent, kan het niet vlug genoeg gaan – spotten we vroeger nummerplaten van auto’s en schreven die op. (Ik stam uit het steentijdperk van de Flintstones en de vijfteken-‘plakken’ – 989.DF was getekend: mijn pa’s muisgrijze gezinsbolide). Heden ten dage spot ik soms wat ander materiaal ter hoogte van de nummerplaten. Dat probeert gewoonlijk iets te signaleren over de eigenaar: 3S, POIROT, ORA-7, I.I.I., JLP, HUPLA, AAA-I, HAHAHA. Vaak echter schieten de cijfers & letters hun doel voorbij en wekken ze alleen maar de lachlust op van 1-WTY-189 of 2-KFV-863 of 1-XAR-142. Zou de SVMF-code fraai staan voor en achter op mijn vallendbladkleurige Saab? Een duurzaam gemobiliseerde Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.  

MILJARDEN FLARDEN 127  Zijn buurjongen Roland mocht niet leven van Onze-Lieve-Heer-met-een-hoofdletter. Ondanks alle Gewijde Geschiedenis moest hij al dood in de zesde klas van de lagere school. Nooit zou hij bloedsinaasappelijs proeven, iemand op de maan zien stappen of een pint morsen op Pukkelpop. Noem het lot, noem het god, noem het zot, verdomd, jezuïet of suskewiet: al dat geschep in die zesdaagse, waartoe diende dat dan? Hij denkt er inmiddels het zijne over: de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

MILJARDEN FLARDEN 126  Renner: een zittend, palindromisch beroep. Je kunt het ook achterstevoren lezen. Lepelwoord. Van begin tot eind en keereweerom. Ik keek deze hoogovenwarme zomer met mijn zapstandsbediening wel eens naar de ‘Ronde’ van Frankrijk in Denemarken, of de ‘Ronde’ van Spanje in Nederland. Renners rijden dus rondes en rondjes op tweewielers, soms opgezadeld met lange zittijden. Zijn er nog palindromische beroepen? Een paar. De kok (staand, ook pollepelwoord) zei tegen de non (knielend, ook kapster): ‘En er is ananas, Irene!’ en de reder (paffend, baas van de schepenen) riep naar de redder (toeterend, badgast, zeemeerman): ‘Ai, de massamedia!’. Waarop de redder antwoordde: ‘Baas, neem een racecar, neem een Saab.’ ‘Was it a car or a cat I saw?’ dacht op zijn beurt de claxonnerende Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

MILJARDEN FLARDEN 125  Eventjes was The Beast back, door zijn politiek partijtje dankzij ai in lillenden lijve ad interim ten tonele gevoerd in de hoop de verloren stemmen terug te winnen. In levenden lijve zat hij ook op de eerste rij bij InBev, LHSP in FLV & Sail Trust (toen daar even goudkoorts opdook) en Dexia. Het kiesvee wacht nu met spanning op hologrammen en miraculeuze verschijningen van dinosaurussen als Steve Stevaert, Achiel Van Acker, Paul-Henri Spaak, Gaston Eyskens, Leo Tindemans, Paul Vanden Boeynants en Edmond Leburton. Ai mij, kleur in het kieshokje a.u.b. mijn bolletje rood, want ik stik hier in het stof en as van al die verrijzenissen: de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.  

MILJARDEN FLARDEN 124  Op een van mijn omzwervingen in deze lage streek enkele leuke namen gezien. Sanskriet (designmeubelen). Godfriet (jawel: patat). Cafedraal (Brugse horecazaak). Friet de Mer (Bl’bergse patatkeet). Gezocht: naam voor een viswinkel. Poison? Gelukkig Kieuwjaar? Uitvinding? Breedtegraat? Vistiaire? Vispeuk? Visalius? Vis-à-vis? Schubben voor gebruik? Nee, hebbes: Beet! Een opgeluchte Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

MILJARDEN FLARDEN 123  Natuurlijk is het zover. Vervang creativiteit door uniformiteit, ontken kennis en degradeer die tot Google- en Wikipedia-niveau, dun taal uit tot basic communicatie, leuk lessen op met allesbegrijpende betutteling, nivelleer alle uitdagingen, doe aan populistische gelijkluidende pr, verheerlijk de terreur van controlefreaks, hun papierwinkels en de slaafse dictatuur van de directeuren van de lege dozen, doe dat enkele decennia lang en het is zover: de kroniek van de aangekondigde dood van het onderwijs, die naam waard(ig). Geen ‘geroepen’ leraar/lerares voelt zich hiervoor geroepen. Leegstand in de middenstand. Leegroof van de bronnen. Leegloop bij de leraren. Leegte alom. Of leert men liever voor leeglaar? Een fragment uit Fake New World, pestseller door de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

MILJARDEN FLARDEN 122  1971 of zo. De rook om onze hoofden was nog niet verdwenen. Een van onze proffen Literatuur, een Aalstenaar, nodigde de schrijver Louis-Paul Boon uit, een Aalstenaar. Die kwam iets zeggen over zijn boeken, want we waren literatuurstudenten. Bij de gebruikelijke academische moeilijkdoenerij rees bij onze letterkundige docent de onvermijdelijke vraag: ‘Wat bedoelt gij, Louis-Paul – ik mag toch Louis-Paul zeggen hé – wat bedoelt gij daarmee? Op bladzijde 85 is er sprake van …’ Waarop de gevierde auteur, zijn rechterknuistje een simpele pint omklemmend, zijn linker verlangend naar een sigaret, zeide: ‘Dat ik het ook niet weet, perfesser.’ Een letterkundig moment uit het leven van de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

MILJARDEN FLARDEN 121  In Brugge zag ik een kleine pop in een etalage in zwijm vallen, net op het ogenblik dat ik daar voorbij stapte. Ze kukelde voorover en bleef buiten westen op haar prijskaartje liggen. Ze was getooid met een vallendbladkleurig herfstmutsje op haar fontanellekes. Het was immers de tijd van de eerste appelschudders. Keek ik te lang in de weerschijn van dat raam naar mezelf? Was ze verrast door mijn verschijnen? Zag ze een gelijkenis? Was ze een gestoord evenwicht? Een moeë nicht na een steile nacht? Popgepast voor vallende paspoppen. Een variatie op een popsong in september door de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

MILJARDEN FLARDEN 120  Q4Q. Britten zijn meesters in het queueën. Na het komen te gaan van Queen E 2 schoven ze in mijlenlange perfecte files aan teneinde vele uren later enkele luttele seconden van hun eigen koninginnenhapje te proeven. Belgen zouden tegen elkaar opbotsen, elkaar wegduwen of wezenloos voor zich uit starend ‘voorsteken’ en verder doen alsof hun neus bloedt, met woedende ogen op hun rug. Ik heb dat geconstateerd bij viskramen op markten en gehoord van aanschuivers in Panos-zaken, aan loketten van voetbalclubs en bij het verscheiden van koning Boudewijn 1, waar ook filevorming heerste. Wij hebben ze minder op een rij dan zij. Een conclusie van de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.  

MILJARDEN FLARDEN 119  Persbericht. Krijsend kwam ik ter wereld, deze blauwe plek in het heelal – de smalle adembenemende doorgang voor de eerste keer vrijmakend, want ik was de oudste. Mijn ontzetting betrof zowel het verlaten van de veilige moederlijke buidel als het aanschouwen van een spuuglelijke wereld. Ik krijste nogmaals toen de naar rode port riekende verloskundige dokter me enkele rake patsen verkocht waarvoor ik tien op de tien kreeg. Ten derden male krijste ik toen een kerel met kale kruin in vrouwenkleren me boven een vergeetput een gulp koud water over mijn bekkeneel pletste. Ik maakte daar decennia later komaf mee. De dagen daarna en wat grammen later krijste ik alweer, telkens als zich rood aangelopen koppen kinderlijk lallend over mijn ligplaats bogen. Maar het wende. Uiteindelijk deed ik alsof ik sliep. Dikke duim. Het hielp: de ex-kinderen hielden hun idiote tater en begonnen op hun tenen te lopen. Ondertussen flitste het leven als in een deeltjesversneller voorbij.

MILJARDEN FLARDEN 118  Avondeditie. Reve (de schrijver, niet de droom) zou anno 2023 honderd jaar geworden zijn. In 2006 publiceerde ik op verzoek van de literaire tijdschriften DW&B (Vl) en Parmentier (Nl) een extra slothoofdstuk aan zijn beklijvende roman De Avonden. Het blijft het boek dat me tot nu toe het meest heeft aangesproken. Ik zag Reve in 1975 op de Kortrijkse Nacht van de Poëzie. Show en gelul. Ernst en ironie. Sommige letterkundigaards hebben zich in latere jaren ‘n ietsie gespiegeld aan zo’n schrijverschap. Hun tekst leek ’n pietsie bijzaak. Wat telde en waar velen idolaat naar gaapten: de verschijningen op tv, het diepgravende nevengelul, de gepushte top tienen, de schandaaltjes, de felle bekjes, de ingestudeerde oneliners op maat van het kijkvee, het kapsel, het verse lief, de outfit. Hoei, boei, het is gezien, het is niet onopgemerkt gebleven door de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.  

MILJARDEN FLARDEN 117  De letter q (of Q, die rare O met een steunzooltje) wordt de laatste tijd weer meer gebruikt. Quarantaine. Queen. Queue. Queen Consort. Kuwait Petroleum International (Q8). VVQ (zoals Van Gogh, ook een BV ofte Bekende Vincent). Op de lagere school vond ik het een vreemde fascinerende letter, tot we Frans gingen leren. In die taal queueën de q’s wel vaker. De onomatopeïsche voertaal van de Waalse haan kent bijvoorbeeld het matineuze q-ke-le-q. Ook het Latijn q’t graag. De gadgetleverancier Q in enkele James Bond-films maakte de letter weer quasi-interessant. Quo vadis? Een korte queeste in luiletterland door de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.  

MILJARDEN FLARDEN 116  Ik dateer uit de tijd van de Marc’en, de Luc’en, de Johans, de Rita’s, de Linda’s, de Marijkes. Sommigen schreven Mark, of Luuk, of zeiden Jo. Wat de leden van het ‘andere’ gevaarlijke geslacht met hun namen deden, wist ik niet zo goed, want die werden onderwezen in versterkte burchten met schietgaten, vergeetputten, valbruggen, bewaakt door een leger in tentachtig textiel gehulde non-believers met een stijf staketsel op hun hoofd, genaamd ‘kap’. Deze zogenaamde ‘zusters’ torsten andere namen: Mechtildis, Prudentia, Marie-Apronia. Sommige Marc’en, Luc’en of Johans leerden voor kapper. Een voetnoot over een hoofdzaak door de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

MILJARDEN FLARDEN 115  Poes mag paling, doch heeft maling, zelf op jacht te gaan. Het loze vissertje. Vier weverkens ter botermarkt gaand kochten een pond sa vieren. Kadee kadolleke kada. Dat en nog een hoop andere onzin werd ons in het bronstijdperk van onze jeugd tijdens muzische momenten in de strot geramd. Ooit moest ik van de bullebak Dictie de klas verlaten omdat ik weigerde het prachtvers ‘Daar woonde ne keer, niet verre van Mol, n’een uil…’ op te dreunen. Mol? Ne? Keer? Verre? Ik had maling aan dat koeterwaals. Zelfs al van in het eerste leerjaar, alwaar ene Puk met zijn roer bij een beek in de wei zat, in een uit Nederland geïmporteerd leerboekje. Roer? Puk? In de vaart der volken inmiddels voortgestuwd door de dampen der zware taalindustrie: de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

MILJARDEN FLARDEN 114  Er gaat geen film of feuilleton aan onze ogen voorbij of er wordt in overgegeven. Dat valt ons de laatste tijd echt op. Braken is blijkbaar het nieuwe kwijlen. Regisseurs kunnen niet meer zonder braaksel. Variant: spugen of spuwen, maar dat gespeeksel is dan meer voorbehouden voor sporters die – tussen hun sessies in het kapsalon door – met voetbal hun kots verdienen. Gespuis heeft hier bijna niets mee te maken, zo u dat al dacht. Een oprisping over de innerlijke mens van op braakliggend terrein: de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe. 

MILJARDEN FLARDEN 113  Mijn voorkeurschrijvers? Ik heb er geen. Aparte titels van zo’n schrijver, dat wel. Als ik op straffe van extreme woordblindheid of doodslag met de volslanke Encyclopaedia Britannica toch namen zou moeten noemen: de columnisten Hugo Camps en Nico Dijkshoorn (die laatste ontdekt via mijn vrouw), al dan niet nog actief. Zielenzalf voor het taalhart. Ik bezit ook twee exemplaren van mijn voorkeurverhaal The Snow Goose. A Story of Dunkirk (1941, Paul Gallico), dat ik vertaalde en bewerkte. De vergrote kopieën van mijn manuscript sieren als behang de muren van een door mij ingerichte kamer in hotel Focus, Kortrijk. Ik las als onvolwassene ook heel graag de 8765 boeken uit de drie bibliotheken van mijn geboortestad Torhout, zijnde de nonnenbib, de sossenbib en de blauwe bib (Arendsoog, Biggles, Pim Pandoer, Hallo hier Denemarken, Rein wordt zeepkistcoureur, Jongens in gevaar). Vijf à zes per week, want er was op tv alleen de hoogblonde kapitein Zeppos (pruik), na tante

MILJARDEN FLARDEN 112  Eerder al pleitte ik voor maanpanelen op de daken. Het viel me onlangs weer op dat in donkere tijden de maan (vooral de volle) veel licht geeft. De stafkaarten voor de Goedheiligman moeten wel even aangepast worden. Maar behendig als deze krasse knar vroeger antennes ontweek, zo vaardig en vlot omzeilt hij nu ook zonnepanelen. Hij gebruikt die zelfs stiekem als glijbaan. Kaaskleurige maanpanelen zullen dus wellicht evenmin een probleem vormen. De Sint houdt immers ook van dakgotiek. Even wat hoogtewerken door de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

MILJARDEN FLARDEN 111  Bij deze jaarwende (SN, XMS, NY, 3K) dank ik alle Flardriens voor hun Begrijpend Lezen in deze scheve Pisa-tijden. Volhouden, er breekt nog een sombere epoque aan: binnenkort krijgen we weer kiespijn van de zinsverduistering en de woordgalopkak. De ‘partijen’ komen dan op, uit hun pan rijzend als soufflés, gereed om weer in te zakken na hokjesdag. In Nederland verrijzen en verdwijnen ze weer als paddenstoelen. Of ze krimpen zienderogen, tot hun afgrijzen. In Vlaanderen is geel het nieuwe bruin. Andere partijen zien alle kleuren van de regenboog en vele tinten grijs. De grote verliezer na deze kiezersnee is de verkiezer. Sa, laat ons echter vrolijk wezen: een BV heeft een nieuw lief, een andere BV rookt veel minder en nog een andere BV is openhartig over zijn mentaal herstel na de dood van zijn schoothondje. Een Vlameling die zich ook Belgrim voelt: de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.      

MILJARDEN FLARDEN 110  Het smalste steegje in mijn stad van toen. Eén raam in het enige kleine huis, waarachter een horlogemaker werkte, met zicht op de blinde muur vlak voor hem. Hij had drie ogen. Hij kon de tijd stil doen staan. Hij kon die weer doen tikken. Ondanks het nabije bonzen van veel zwaardere kerkklokken en de dubbele pijlen van de torenwijzers die ongenadig de tijd pelden. Eenmaal twaalf geworden, deden we die tijd om onze pols, om hem niet te verliezen. Zonde van elke seconde die vervolgens verleden tijd werd. Alleen op school werd die ‘onvoltooid’ genoemd. Een kind van zijn tijd: de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

MILJARDEN FLARDEN 109  Oude dichters zitten op een bankje naar niets te kijken, maar ze hebben alles gezien, wachtend op hun medemens die in het warenhuis vlakbij volkorenbrood en avocado’s koopt. Dan staan ze op en manken op versvoeten naar huis. Oude dichters eten wel vaker in cafetaria’s van ziekenhuizen, tussen evennaasten die hun naam niet kennen en nooit hun verzen hebben gelezen. Soms krabbelen ze daar een grafschrift op een servet. Oude dichters kennen noch ontkennen de geheimen tussen de regels van hun gedichten – dicht is dicht, of wat dacht je. Kijk maar uit voor de dichtheid van de oude dichter, of je ligt er. Oude dichters zien met lede ogen hoe ze stilaan uit het beeld verdwijnen, als waren hun ogen de steeds kleiner wordende achterlichten van een automerk dat niet meer wordt gefabriceerd. De weg is nu vrij voor durvende dichteresjes met felle bekjes en boze jongetjes met trompettende tongetjes. Ouder worden die hoe dan ook. Een ode in code aan de oude dichter, een wijze

MILJARDEN FLARDEN 108  Het gebeurde in de heldhaftige maand november, toen oker – de opoe van geel en oranje – de kruinen kleurde, bladeren blaren werden en gebladerte van soldaten door de straten warrelde. De eeuwelinge (niet de gerimpelde aardappelsoort, maar de mens op weg naar mummie) schrok zich dood: met onverwacht luid geschetter verscheen met de beste bedoelingen de vaderlandslievende fanfare Door Eendracht Sterk aan de voordeur van seniorie Sonnevanck. Het besje verslikte zich prompt in een hersenvormige okkernoot en kwam niet meer bij. De tamboer-majoor – de mannelijke versie van een dansmarieke – werd veroordeeld voor onvrijwillige nootslag. Een stille getuige van deze muzikale moord in een memorabele maand: de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.

MILJARDEN FLARDEN 107  De magische bel van vier uur. In latere tijden 16:00. Het uur van de onschoolse waarheid. Weer een dag dichter bij mogen roken, drinken, vrijen, trouwen. Invallende duisternis, of meer gebrek aan daglicht. De reuk (net niet de geur) van zweet en afgedankte houten banken in een stofferig spookgebouw aan de overkant. In latere tijden: CC of OC. Zweet: het lokaal waar bodybuilders de wereld als Atlassen op probeerden te heffen, telkens opnieuw, gehuld in sportief ondergoed. Ernaast het eerste jaar notenleer. Riekend naar oud hout met kerven en putten in en naar, jawel: noten. De maat van twee en de maat van drie en de maat van vier, telkens opnieuw. Het geheimzinnige woord solfège. Vooraan een meester die zijn humor aan ons nog niet kwijt kon, wegens wij te jong. Iedereen uitkijkend naar zes uur. In latere tijden: 18:00. Het uur van de straatwijsheid. Vermolmde dagen, oude wind, stilgevallen sneeuwbalgevechten en pijplurkende meesters memorerend: de Schrijver van Mi

MILJARDEN FLARDEN 106  Liefdadigers poten tuinkabouters in hun natuurlijke bosbiotoop weer neer. Liefdadigers belagen fastfoodketens met brandende vuilnisbakken. Liefdadigers molesteren de banden van jeepachtige wagens in stadscentra. Liefdadigers gooien taarten in de gezichten van de gestelde lichamen. Liefdadigers rukken havanna’s uit monden van zelfgenoegzame egotrippers. Liefdadigers ketenen zich aan onroerende goederen en op drijvende ijsschotsen vast. Liefdadigers plakken zich aan kunstwerken vast. Liefdadigers plaveien rode lopers met tenengeschilderde kerstkaarten. Liefdadigers maken een wilde droom waar, die van zichzelf of die van anderen. Mijn liefdadigheid zou bestaan uit het promoten van verzekeringen tegen verzekeringen, verbanning van alomtegenwoordige BV’s, veto’s of pepperspray tegen ongevraagde moppentappers, een boycot van producten in onuitpakbare verpakkingen en de dood met het schaamrood voor tomaten die niet naar tomaten smaken. Aldus gered van over- en misdadig

MILJARDEN FLARDEN 105  Ach, de wedstrijden, de competities, de longlists, de shortlists, de prijzen, die awful awards. Alsof we het niet weten. De walm van voorbedachte rade. Het genadeloze gekonkelfoes. Het samenzweren in cenakels. Het ons-kent-ons geklop op schouders. De juiste connecties. Het hoera-netwerk. Hebt u ook weer prijs? Bent u ook gezien? Is uw werk niet onopgemerkt gebleven? Tweehonderd gram-to-go van dat goed gevoel dan graag. In (kook)boekenbeursgenoteerde tijden bladstille boeken verkiezend boven bolgeblazen bladerdeeg: de Schrijver van Miljarden Flarden, geheel de uwe.